BVBA apotheek Patrick Meysen

Angst bij kinderen

Angst bij kinderen

Inleiding 

Angst is een normale emotie die essentieel is om te overleven. Specialisten op het gebied van de ontwikkeling van kinderen hebben gemerkt dat bepaalde angsten op bepaalde leeftijden en in bepaalde levensfasen vaker voorkomen. De meeste ouders zijn bekend met de angst voor vreemden, een veel voorkomende reactie bij baby's en peuters wanneer ze nieuwe mensen ontmoeten. 

Bovendien is het normaal dat sommige jonge kinderen bang zijn in het donker of in een nieuwe school/club beginnen, en dat oudere kinderen en tieners enige faalangst ervaren in het bijzijn van leeftijdsgenoten. Voor sommige jongeren is het echter alsof ze nooit uit deze fase groeien en/of ze nog banger worden naarmate ze ouder worden. Als gevolg hiervan kan deze aanhoudende en buitensporige angst aanzienlijke problemen of impact op het dagelijks leven veroorzaken. Het kan hen ervan weerhouden activiteiten te ondernemen die bij hun leeftijd passen of verhinderen dat ze de verwachte ontwikkelingsmijlpalen behalen. Het is deze combinatie van overmatige angst  en verstoring van het leven die erop wijst dat de angst niet langer normaal is en een probleem is geworden. 

Impact op het leven 

Angst kan het leven van kinderen, tieners (en volwassenen!) op de volgende zes manieren beïnvloeden: 

  • Invloed:  emotioneel en fysiek: wat we in ons lichaam voelen 
  • Gedrag:  Gedragsmatig – wat we doen, onze acties, zoals vermijden of geruststelling zoeken 
  • Cognitie:  mentaal: wat er door onze geest gaat als zorgelijke gedachten 
  • Afhankelijkheid:  vertrouwen op ouders – wat er in de loop van de tijd gebeurt, is dat kinderen en tieners te afhankelijk worden van hun ouders 
  • Overdreven en extreem:  Angst is een probleem als het excessief en extreem is in verhouding tot de situatie 
  • Functioneren:  Hoe uw kind elke dag omgaat 

Opmerking:  Het patroon van deze ervaringen verschilt per kind en van situatie tot situatie, maar over het algemeen worden angstige kinderen op alle zes domeinen beïnvloed. 

Invloed 

Angst is een emotie die in het lichaam wordt gevoeld . Het is een fysieke reactie. Als kinderen zich angstig voelen, herkennen of beschrijven ze hun lichaamssymptomen vaak niet als angst of nervositeit. In plaats daarvan kunnen ze zeggen dat ze zich ziek voelen of een zere buik hebben. Tieners kunnen klagen over hoofdpijn, pijn op de borst en pijnlijke schouderspieren. 

Veel voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Pijn of ongemak op de borst 
  • Ongemak of pijn in de maag, misselijkheid 
  • Duizelig, licht gevoel in het hoofd of onstabiele gevoelens 
  • Je "mistig" voelen, of alsof dingen onwerkelijk zijn, of het gevoel los te staan van jezelf 
  • Het erg warm of koud hebben 
  • Gevoelens van een brok in de keel of verstikking 
  • Hoofdpijn 
  • Gevoelloosheid of tintelingen 
  • Snelle hartslag 
  • Snelle ademhaling (hyperventilatie), gevoelens van kortademigheid of het inhouden van de adem 
  • Zweten 
  • Trillen of beven 

Als 4 of meer van deze symptomen plotseling (binnen een paar minuten) en hevig optreden, kan uw kind een paniekaanval krijgen. Paniekaanvallen zijn ongemakkelijk, maar niet gevaarlijk. Onthoud dat het lichaam niet is ontworpen om urenlang angstig te blijven, maar zich weer in een rusttoestand zal herstellen. Bij een kind dat aan angst lijdt, kunnen zijn of haar zorgen terugkeren, waardoor de angstcyclus van symptomen steeds opnieuw op gang komt. 

Gedrag 

Angstige kinderen en tieners vermijden!  Een van de meest voorkomende gedragingen bij angstige kinderen is het niet doen van dingen of weigeren ergens heen te gaan, ook wel vermijding genoemd. In een situatie van reële dreiging (bijvoorbeeld als je in het nauw wordt gedreven door een grote, grommende hond), is het erg nuttig om afstand te nemen van de dreiging, of deze te vermijden, omdat de  vecht-vlucht-bevriezingsreactie  ons beschermt tegen gevaar. In andere situaties waarin er geen reëel gevaar bestaat, verhindert vermijding dat kinderen leren omgaan met een uitdagende situatie of deelnemen aan activiteiten die bij hun leeftijd passen. 

Veel voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Moeite met het opsteken van de hand in de klas of het hardop voorlezen 
  • Overmatige angst om fouten te maken, of de wens om “perfect” te zijn in uiterlijk en werkprojecten 
  • Geen routine-injecties (spuitjes) of tandheelkundig werk kunnen verdragen 
  • Niet omgaan met andere kinderen of weinig vrienden hebben vanwege sociale angsten 
  • Niet in zijn of haar eigen slaapkamer slapen of weigeren logeerpartijtjes bij te wonen 
  • Weigeren om naar school te gaan om een aantal redenen (bijvoorbeeld een examen, spreekbeurt of optreden, pesterij, sociale situatie, enz.) 
  • Weigeren om deel te nemen aan sport, dans of andere prestatiegerelateerde activiteiten 

Kernpunt:  Vermijding is een gewoontevormende, nutteloze manier om met stress om te gaan. Met uw geduld, steun en consistente aandrang leert uw kind een verscheidenheid aan copingvaardigheden om te hanteren, en leert het vervolgens met succes zijn of haar angsten onder ogen te zien! 

Cognitie 

Angstige kinderen en tieners maken zich zorgen.  Deze zorgen kunnen betrekking hebben op een huidige situatie of op een toekomstige gebeurtenis. Jonge kinderen zijn mogelijk niet in staat angstige gedachten te identificeren, ook al zijn ze erg angstig. Dit gebeurt soms ook bij oudere kinderen en tieners. Wanneer ze ons echter kunnen vertellen waar ze zich zorgen over maken, kunnen de gedachten variëren van redelijk rationeel (bijvoorbeeld: ik zak voor mijn toets) tot irrationeel (bijvoorbeeld: ik word ziek en sterf als ik in een restaurant eet).  

Veel voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Ik zak voor mijn examen 
  • Mijn moeder zou kunnen vergeten mij op te halen na school 
  • Mijn leraar zal tegen me schreeuwen en de kinderen zullen lachen 
  • Die hond zou mij kunnen bijten! 
  • De wereld is een gevaarlijke plek 
  • Wat als ik van mijn fiets val en iedereen lacht? 
  • Wat als ik op school moet overgeven? 
  • Wat als mijn vader of moeder overlijdt? 

Afhankelijkheid 

Angstige kinderen en tieners  zijn vaak veel afhankelijker van hun ouders dan hun leeftijdsgenoten. Deze angstige kinderen zoeken geruststelling of vragen hun ouders om dingen voor hen te doen die onnodig lijken. Hoewel het normaal en nuttig is dat kinderen om informatie vragen als ze nieuwe dingen leren, of troost zoeken als ze bang zijn, stellen angstige kinderen en tieners vaak dezelfde vragen keer op keer, of eisen ze troost in niet-bedreigende situaties. . Bovendien vragen deze kinderen hun ouders vaak om dingen voor hen te doen, of om beschikbaar te zijn om te helpen voor het geval er iets misgaat, zelfs als de gevreesde uitkomst onwaarschijnlijk lijkt. Wanneer ouders van angstige kinderen hun kinderen vergelijken met hun leeftijdsgenoten, merken ouders vaak dat ze veel meer voor hun kinderen doen dan de ouders van de vrienden van hun kinderen. Dit klopt niet?    toch wel: wanneer ouders van angstige kinderen zichzelf vergelijken met de ouders van kinderen die minder angstig zijn, merken ze dat ze vaak veel meer doen voor hun kinderen dan die andere ouders voor hun kinderen doen.  

Veel voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Vragen  : “Weet je zeker dat ik niet ziek zal worden?” 
  • Vragen  : “Weet je zeker dat je op tijd bent om mij op te halen?” 
  • Ouders vragen om met leraren te praten om extra tijd voor een opdracht aan te vragen of om andere academische behoeften te regelen 
  • Door ervoor te zorgen dat de ouders hen een volledige extra outfit meegeven als ze naar de film gaan, voor het geval het kind zou moeten overgeven 
  • Ze willen niet van huis zijn tenzij ze een mobiele telefoon hebben 
  • Alleen naar een feestje gaan als er een ouder meegaat 
  • Het vragen om voortdurende geruststelling dat eczeem geen echte huidkanker is 

Overdreven en extreem 

Angstige kinderen en tieners maken zich overmatig en extreem zorgen. Ze maken zich vaker en op extremere manieren zorgen over meer dingen dan hun leeftijdsgenoten. Sociaal angstige tieners maken zich niet alleen zorgen om een of twee keer het verkeerde te zeggen, maar zijn bang dat ze herhaaldelijk het verkeerde zullen zeggen, hard zullen worden veroordeeld door hun leeftijdsgenoten en zichzelf voor de rest van hun leven onherstelbaar belachelijk zullen maken! 

Veel voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Altijd maar verwachten dat het ergste zal gebeuren 
  • Het genereren van extreme conclusies uit vage informatie 
  • Slaapproblemen: zowel inslaap- als doorslaapproblemen als gevolg van overmatige zorgen over dagelijkse gebeurtenissen. 
  • Extreme voorspellingen doen met catastrofale gevolgen 
  • Zichzelf beschouwen als incompetent, niet geliefd, waardeloos, lelijk, enz. 
  • Zich urenlang zorgen maken in plaats van minuten over een gesprek met een leeftijdsgenoot, een meisje/jongen/vriend of een leraar 

Functioneren 

Het dagelijks leven van angstige jongeren wordt doorgaans ernstig beïnvloed door angst.  Veel van deze kinderen en tieners functioneren op een lager niveau dan hun leeftijdsgenoten. Ze hebben moeite om 's ochtends op te staan en zich klaar te maken, komen vaak te laat op school of vergeten dingen thuis. Ze lijken ongeorganiseerd, ongericht, of slagen er niet in hun volledige academische potentieel te bereiken (en als ze hun potentieel wel kunnen bereiken, is dat te danken aan extreme inspanningen). Ze missen belangrijke sociale en recreatieve activiteiten vanwege angst, en missen vaak kansen om belangrijke vaardigheden te leren, zoals vrienden maken, daten, voor zichzelf opkomen en meer. Ze ervaren meer conflicten met hun familie dan typisch is voor tieners, of zijn meer afhankelijk van ouders om in hun behoeften te voorzien, waardoor ze niet voorbereid zijn op de adolescentie of de wereld van volwassenen. 

Veel voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Niet in staat zijn routinetaken uit te voeren zonder te huilen, driftbuien of voortdurende flashbacks naar angstige en onaangename herinneringen (bijv. Een ongeluk, angst voor het donker ….) 
  • Geloven:  ‘Ik kan het niet aan’  of  ‘Het is veiliger om thuis te blijven’ 
  • Niet genoeg slaap of voeding krijgen en zich hier zorgen over maken  
  • Na verloop van tijd ontstaan er academische problemen en/of sociale terugtrekking 
  • Worstelen met het in evenwicht brengen van redelijke eisen, zoals huiswerk maken en sporten 

Minder vaak voorkomende voorbeelden zijn: 

  • Zich bezighouden met risicovol gedrag, zoals seksuele promiscuïteit of snijden 
  • Drugs en alcohol gebruiken om ‘de scherpte eraf te halen’ 

Handige tip:  onthoud dat u als ouder de belangrijkste persoon in het leven van uw kind bent. Hoewel het voor het hele gezin frustrerend kan zijn om met een angstig kind om te gaan, heeft uw kind een liefdevolle maar bemoedigende ouder nodig die hen helpt bij het leren omgaan met hun angst en het overwinnen ervan.   

Als een kind angst heeft, kan het leven zoals u dat kent tot stilstand komen, waarbij dagelijkse ritmes en routines verloren gaan in de chaos. Het kan zijn dat ouders vaker ruzie met elkaar maken, een ander kind de huishoudelijke taken laten doen, slecht gedrag negeren, excuses voor het kind verzinnen, enzovoort. Het is echter belangrijk voor uw kind, en voor u, om een gezonde levensstijl te bevorderen die een evenwicht biedt tussen het omgaan met angstgevoelens en het beheersen van het leven. 

Hoe omgaan met kinderen met angst 

Stress verminderen 

Overmatige stress en spanning bij uw thuis (bijvoorbeeld ruzie, te veel activiteiten etc.) kan een negatief effect hebben op uw kind. Kijk naar manieren om stress te verminderen. Plan bijvoorbeeld elke dag wat leuks (ook al duurt het maar vijf minuten) om een verhaaltje te lezen, een wandeling te maken, samen naar een favoriet tv-programma te kijken of naar muziek te luisteren. Probeer bovendien het conflict tussen familieleden aan te pakken wanneer dit zich voordoet (houd familiebijeenkomsten om problemen te bespreken, zoek hulp/steun van buitenaf, enz.).  

Als het conflict resulteert in ruzie en extreme uitingen van woede (bijvoorbeeld schreeuwen, gooien of slaan), zorg er dan voor dat u het conflict in het bijzijn van uw kind oplost, zodat uw kind zich veilig voelt en bevestigd ziet dat de situatie is opgelost. Neem bovendien even de tijd om uit te leggen waarom je überhaupt boos was, en bied je excuses aan voor eventueel onfatsoenlijk gedrag, terwijl je belooft om in de toekomst beter je best te doen. 

Maak een routine 

Creëer een routine door specifieke tijden in te stellen voor maaltijden, huiswerk, stille tijd en bedtijd. Help uw kind een bedtijdroutine op te stellen, zoals een bad nemen en een verhaaltje lezen, of gewoon tijd voor een praatje. Dit kan de weg bereiden om uw kind te helpen betere manieren te ontwikkelen om met angst om te gaan. 

Verminder elektronica tijdens het slapengaan 

Angstige kinderen gebruiken vaker elektronica dan niet-angstige leeftijdsgenoten. Het is vooral belangrijk om ouderlijke regels te hebben over het gebruik van technologie. Het gebruik van technologie vóór het slapengaan vertraagt het begin van de slaap; jonge kinderen moeten elektronica 2 uur voor het slapengaan opbergen, en tieners 1 uur voor het slapen gaan. Alle technologie moet 's nachts ergens anders dan in de slaapkamer worden bewaard. Investeer dus in een alarmwekker, zodat het alarm van de smartphone niet gebruikt moet worden.  

Samenwerken 

Het is belangrijk dat ouders en school samenwerken om het kind te helpen met zijn/haar angst om te gaan. Als ouders en school niet consequent zijn, kan dit erg verwarrend zijn voor het kind. Probeer het eens te worden over manieren om met de angst van het kind om te gaan en wees consistent in het stellen van grenzen en het gebruik van beloningen. 

Geef consequenties 

Hoewel uw kind mogelijk last heeft van angstgevoelens, geeft dat hem/haar nog geen groen licht voor ongewenst gedrag. Het is belangrijk dat u verwachtingen en grenzen voor uw kind stelt, en de consequenties van ongepast gedrag naleeft (zoals het verliezen van televisie- of smartphone-rechten omdat klusjes niet afgemaakt zijn). Familieregels en -verwachtingen moeten vooraf met alle gezinsleden worden besproken, op een rustig moment. Kinderen zijn gelukkiger als ze de regels kennen en weten wat er gebeurt als ze deze overtreden. Zorg ervoor dat u beloningen en complimenten geeft als uw kind zich aan de verwachtingen houdt. 

Wees ondersteunend 

Erken dat het voor kinderen moeilijk is om hun angsten onder ogen te zien. Het is belangrijk om uw kind niet uit te lachen en zijn/haar angsten niet te bagatelliseren (bijvoorbeeld: “Wees geen zorgenwrat” of “Je doet een beetje gek”). Laat uw kind in plaats daarvan weten dat het normaal is om angsten te hebben (we zijn allemaal ergens bang voor) en dat het mogelijk is om uw angsten 'de baas' te worden. Als uw kind van streek is, zorg er dan voor dat u naar hem/haar luistert, om uw kind de boodschap te geven dat het oké is om over gevoelens te praten. Laat uw kind weten dat hij/zij wordt begrepen en dat u samen met uw kind gaat werken aan het leren van vaardigheden om zich beter te voelen. 

Stimuleer de onafhankelijkheid 

Hoewel het verleidelijk is om dingen voor je kind te willen doen, vooral als hij/zij nerveus en angstig is, is het beter om kinderen de dingen te laten doen waartoe ze zelf in staat zijn. Hoe kunnen ze anders de vaardigheden en capaciteiten leren om met het leven om te gaan? Moedig uw kind aan om zelf dingen te proberen, risico's te nemen en dingen voor zichzelf te doen. Dit kan inhouden dat u hem/haar verantwoordelijkheden in het hele huis geeft (zijn/haar eigen kamer schoonmaken of de tafel dekken). Het kan ook inhouden dat u uw kind helpt bij het brainstormen over manieren om met problemen of moeilijke situaties om te gaan (zoals hoe je een ruzie met een vriend moet aanpakken of hoe je met gemiste kansen en teleurstellingen om kunt gaan). Het aanmoedigen van de onafhankelijkheid betekent niet dat u niet ondersteunend kunt zijn – maar het betekent wel dat u niet alles van uw kind moet overnemen of in hun plaats moet doen. 

Realistische verwachtingen 

Het is belangrijk om verwachtingen voor uw kind te hebben en hem/haar te helpen aan die verwachtingen te voldoen. Begrijp echter dat een angstig kind moeite zal hebben met het doen van bepaalde dingen en mogelijk een langzamer tempo moet aanhouden. Help uw kind doelen op te delen in kleinere stappen die hij/zij kan bereiken. Het is belangrijk dat uw kind stappen vooruit zet, ook al zijn de stapjes klein. Probeer niet te hard of te snel te gaan, maar laat uw kind zijn/haar tempo ontwikkelen. Vergelijk ze niet met anderen. 

Let op: wees een goed rolmodel! Een van de eerste stappen bij het creëren van een positieve en voorspelbare omgeving is het inventariseren van uw eigen dagelijkse gewoonten en manieren om met angst om te gaan. Als u uw eigen werk uitstelt, op de terugweg van kantoor kiest voor fastfood en de hele nacht op de computer blijft zitten, zou het geen verrassing moeten zijn als uw kind deze gewoonten begint over te nemen. Gebruik de coping-instrumenten om uw eigen angst te beheersen en deel passende voorbeelden met uw kind. Jij bent tenslotte de grootste invloed op je kinderen! 

Meest Recente Posts

In de kijker