Energievreters: hoezo?
Minder drukte, minder stress en meer rust in het leven staan bij veel mensen bovenaan hun verlanglijstje, of noden. Te vaak projecteren we deze gemoedstoestanden echter naar een (te) ver verwijderde toekomst: “eerst dit, dan dat, en ook nog dit … en dan kan het rustiger worden”. Eerst hard werken, dan relaxen. Maar het leven is nu. De “dan” en de “later” zijn niemand beloofd – en “nu” mag het ook aangenaam zijn. Je energie is kostbaar – en stress is een stille doder. Te lang te hoge stresslevels hebben – chronische stress – is wetenschappelijk bewezen om nefast te zijn voor je gezondheid. Om van onze stress te ontsnappen, doen we vaak bepaalde dingen. We vluchten weg in een tv binge sessie, we slaan ettelijke glazen alcohol achterover, we beginnen vanalles te snoepen (stress-eating) en ga zo maar door. Hierdoor voel je je de dag erna vaak nog “platter”, heb je minder energie, en krijg je nog meer stress – en dan begint het vluchtgedrag opnieuw.
Hoe kom je uit die cirkel? De oorzaken van je stress aanpakken is één ding en dit zal ook voor iedereen anders zijn. Je kan ook de gevolgen of de uitlopers van je stress aanpakken, en vaak zijn dit kleine acties en zaken die iedereen elke dag, of toch wekelijks, doet. In deze blog willen we je meer vertellen over 3 soorten van “energievreters” en je waarschuwen om er verstandig mee om te gaan. De 3 soorten zijn eten en drinken, technologische zaken én … (bepaalde) mensen. Jezelf bewust zijn van je energie, je energiereserves en tijd is erg belangrijk. Vaak moet je eens heel hard de deksel tegen de neus krijgen voor je doorkrijgt dat je fout met je energie aan het omgaan was, of bent, maar dat is niet erg: het leven en de fouten die we erin maken zijn de beste leerschool. Laat deze blog dus een gids zijn die je naar een beter bewustzijn over je eigen noden, energielevels en leven leidt.
Eten en drinken
Suiker
Suiker. We hate to love it. In se is er niets mis met koolhydraten: ze zijn een essentieel onderdeel van een evenwichtig voedingspatroon en maken er zelfs het merendeel van uit. Wat níét in dat evenwichtig voedingspatroon thuis hoort, zijn geraffineerde, “snelle” suikers die we uit vanalle soorten “slechtigheid” halen. Energiedrankjes en frisdrank staan bekend om hun enorme hoeveelheden suiker, maar ook snoep, fruitrepen, bepaalde yoghurt of plattekaas snacks zitten er propvol mee. Deze suikers geven je eventjes een energie-kick en nemen éventjes je honger weg, maar je blijft helemaal niet lang verzadigd. De val van suiker in je bloed merk je ook en dan voel je je belabberd. In plaats van je duurzame energie te geven, vreten ze de energie van je weg. En dan heb je nood aan en zin in nog meer suiker. Het is werkelijk verslavend en mensen die zich voornemen “af te kicken” van toevoegde en geraffineerde suikers krijgen werkelijk ontwenningsverschijnselen, zoals slecht gehumeurd zijn of hoofdpijnaanvallen. Mensen die al enige tijd eten zonder geraffineerde suiker, kunnen werkelijk ziek worden van bijvoorbeeld een suikerrijk dessert te eten. Deze suikers zijn een aanslag op je lichaam – én je energie.
Alcohol
In België houden we van alcohol en dat is geen understatement. Bourgondisch genieten we graag van onze pintjes en een lekker flesje wijn. Alcohol is echter wel een notoire energiezuiger – en daarvoor moet je niet eens een echte kater hebben. ’s Avonds twee alcoholische drankjes nuttigen is al genoeg om je slaap slechter te maken en bijgevolg minder uitgerust op te staan. Je zal je ’s ochtends futlozer en minder energiek voelen. Ga dus verstandig om met alcohol als je al eens graag een pintje drinkt. Vermijd drank de avond van tevoren als je ’s anderendaags nuttige zaken wilt verrichten, en las regelmatig alcoholloze dagen in.
Zware maaltijden
We weten allemaal dat we bepaalde soorten maaltijden slechter verteren dan anderen. De befaamde “eetklop” of “after dinner coma” is je wellicht niet onbekend. Maaltijden die goed voorzien zijn van vlees, verzadigde vetten en zware zuivelproducten vergen erg veel van onze energielevels om verteerd te geraken – dit is meestal het geval bij elke soort eten dat je een opgeblazen maag geeft. Genieten van eten dat je echt lekker vindt is geen zonde, maar ga er verstandig mee om. Als je zulk een maaltijd ’s middags al binnenwerkt moet je er niet versteld van staan dat je een serieuze energiedip krijgt en dat het middagdutje misschien lonkt …
Technologie
Onze digitale entertainmentopties zijn werkelijk eindeloos. Naast onze computer is ook nog eens onze TV, met meer streamingdiensten dan we op twee handen kunnen tellen én onze smartphone. Alle drie kunnen ze, ongecontroleerd, echte uitputters zijn.
Tv & slapen: probeer het te vermijden
Als je ’s avonds te lang voor de tv blijft hangen, zal je hoogstwaarschijnlijk slechter slapen en minder uitgerust zijn. Probeer je voor te nemen wat je ’s avonds echt wilt kijken en kies ervoor om erna nog een ander, niet scherm-gebonden avondritueel te creëren. Dit kan in een dagboek schrijven zijn (wat trouwens erg therapeutisch en creatief verantwoord is), maar evengoed een hoofdstuk of 2 lezen in een leuk of spannend boek. Vermijd het om voor de tv in slaap te vallen: eens je bent opgestaan en in je bed gekropen bent, kan je misschien de slaap niet meer vatten. Probeer er zo goed mogelijk structuur in te houden: het zal je energie ten goede komen.
De smartphone: zegen, vloek, verslaving
En dan nu, de smartphone. Zo mogelijk één van de ingrijpendste uitvindingen van de 21e eeuw. We kunnen onze telefoon niet meer wegdenken uit ons dagelijks leven en op veel vlakken is het ook echt een zegen. Op andere vlakken … is het meer een vloek. We grijpen onverantwoord veel naar onze smartphone op lege of “dode” momenten. De (sociale media) apps zijn verslavend en al veel onderzoek heeft aangetoond dat (frequente) sociale media consumptie erg vergaande gevolgen kan hebben voor onze mentale en emotionele gezondheid. Angststoornissen, eenzaamheid, depressie, rusteloosheid, lage zelfbeelden … ze loeren allemaal als giftige adders onder het gras. Vaak hebben we niet door wat we aan het doen zijn en zijn we vergeten hoe we vroeger, voor onze smartphone, onze vrije tijd invulden. Wees erg behoedzaam voor hoe vaak en wanneer je naar je gsm grijpt. Lang scrollen op je gsm geeft je geen tevreden of voldaan gevoel. Erger nog, je krijgt er zelfs stress van en kan er moedeloos van worden voor je goed en wel doorhebt van waar dat komt. Je kan je letterlijk leeg voelen door het teveel aan info, beelden en geluiden die op een paar seconden tijd naar je brein worden geslingerd. Dat lege gevoel zorgt voor doelloosheid, waardoor we vaak nog méér naar onze smartphone grijpen om dat gat te vullen. Dit is een cirkel en hij is niet oké! Probeer eens een weekje wat sociale media apps van je telefoon te verwijderen. Houd je bericht-apps, maar laat de tijdlijn apps even voor wat zij zijn. Je vingers kunnen ervan beginnen jeuken, maar zo leer je wel terug anders en bewuster omgaan met je tijd. Sociale media vreten energie. Je krijgt er weinig voor terug, zéker niet wanneer je je niet goed voelt. Let hier voor op.
Mensen
Niet alleen technologie, sociale media en bepaalde voedingsmiddelen zijn slinkse energievreters. Ook mensen kunnen dat zijn … Niet alleen anderen, maar ook wijzelf.
Sociale leegzuigers
Allereerst zijn er bepaalde “vrienden” die je liever kwijt bent dan rijk. Wanneer je zelf een “gevend” persoon bent en graag goed doet voor de mensen rond je, kan het al wel eens gebeuren dat er van je geprofiteerd wordt, of dat je amper iets terugkrijgt. Dan kunnen “vriendschappen” voorwaardelijk worden: zo kunnen mensen in kwestie misschien alleen maar leuk en lief tegen je doen als je ze iets geeft wat ze willen of nodig hebben, of als je hun helpt. Misschien laten ze alleen iets van zich horen wanneer ze je nodig hebben, of alleen voelen. Zo een relaties zijn niet goed voor je: ze zuigen je leeg en je kan je onderhuids zorgen maken over wanneer je in de steek gelaten zal worden. Andere soorten energievreters zijn bijvoorbeeld ook heel cynische of negatieve mensen. Wanneer je bij hun vertrekt, heb je eerder een leeggelopen of leeggezogen gevoel, vol negatieve energie, dan dat je je opgewekt voelt omdat je vrienden hebt gezien. Dat cynisme kan zich uiten in continue zwartgallige opmerkingen, het afkraken van vanalles en nog wat, negatief commentaar geven op zo wat alles, niks goed te zeggen hebben over niets … Misschien reageren ze ook heel sceptisch of maar erg koeltjes wanneer jij iets leuks over jezelf vertelt, of hun vertelt over een succesverhaaltje van jou. Deze negativiteit zuigt je leeg en kan je heel onzeker maken. Het voelt alsof je continue maar energie moet schenken aan een alles-opslokkend zwart gat of moet opboksen tegen negatieve opmerkingen, om jezelf te bewijzen. Je zal niet winnen, en dat is het ook niet waard. Vermijd deze mensen, ze brengen vaak echt geen meerwaarde in je leven.
Je eigen mallemolen
Daarnaast kunnen we ook zelf echt onze eigen kwelduivel zijn. Ons hoofd staat werkelijk nooit stil: ofwel denken we aan het verleden, ofwel zijn we aan het anticiperen op de toekomst. Zelden zijn we werkelijk “hier” en “nu”. Er zijn twee dingen die je jezelf kan voornemen om meer te leren doen, in functie van je eigen zelfbehoud én energiebehoud. Die twee dingen zijn assertiever zijn en minder piekeren.
Wat vaker “nee” durven zeggen tegen mensen wanneer je iets niet wil, kan, of er geen tijd of energie voor hebt is een goede zaak. De wereld gaat heus niet vergaan en je vrienden of baas begrijpen het wel. Als ze hier erg moeilijk over doen, is het tijd om de relatie eens te evalueren. Durven “nee” zeggen is wel een vaardigheid die je moet leren, zeker wanneer je dit niet gewoon bent en bijvoorbeeld ook continue “sorry” zegt, ook al is dit niet nodig. In het begin kan het verschrikkelijk onbeleefd voelen, of ben je misschien bang om mensen te kwetsen of te verliezen, of om ze boos te maken. Geen angst. Oefening baart kunst – en een beter, gegronder zelfbeeld krijgt ruimte om te groeien.
Minder piekeren is natuurlijk makkelijker gezegd dan effectief gedaan. Wanneer je “stop met hieraan te denken, brein” tegen je jezelf zegt, zal je natuurlijk net meer daaraan denken, en jezelf nog eens stom vinden voor niet anders te kunnen op de koop toe. Piekeren ontstaat vaak vanuit een nood aan controle, of een gebrek aan gevoel van zekerheid. Je hoofd laat je nadenken over mogelijke (ramp)scenario’s als “zelfbescherming” zodat je voorbereid bent, maar vaak doe je jezelf de hel aan. Stapsgewijs proberen werken aan je zelfbeeld en zelfvertrouwen zijn cruciale stappen voor ieder persoon, maar zeker wanneer je merkt dat je vaak worstelt met ongegronde onzekerheden. Misschien komt dit voort uit iets wat er vroeger tijdens je kinder- en jeugdjaren gebeurd is, misschien werd je gepest … Dit kan sporen nalaten.
Het helpt om je bewust te worden van je eigen, persoonlijke “cirkel van controle”. Jouw eigen acties en keuzes vallen hierbinnen, maar de acties en keuzes van andere niet. Je zorgen maken over wat iemand anders voelt, zal voelen, zal beslissen … haalt echt niets uit. Wat komt, komt. Hoe meer je iets probeert te forceren, hoe vaker het fout loopt. Dit zijn gróte clichés, maar het is echt zo. Leer je eigen regie voeren en wees je bewust van je eigen macht en kracht. Het leven bestaat voor 10% uit gebeurtenissen, en voor 90% uit onze reactie op die gebeurtenissen. Zie hoeveel potentieel, eigenwaarde en eigen sterkte hierin schuilt! Wanneer je je dit ten volle leert beseffen, zal je je energie niet meer verspillen aan piekeren, je zorgen maken over andere mensen hun gedacht of idee over jou, etc. Het belangrijkste idee of gedacht van allemaal is hoe jij over jezelf en je eigen leven denkt. Probeer meer in je lichaam te leven en minder in je hoofd. Daar zal je echte energie uit krijgen, in plaats van dat die verlammend opgeslokt wordt. Zo krijg je vanzelf meer mentale focus, emotionele stabiliteit en gronding in je leven.
Wat doe je hier nu mee?
Kijk met een lieve, milde, maar voldoende kritische bril naar je eigen dagdagelijkse gewoontes, acties, gedachten en levensstijl. In ons hoofd hebben we vaak ideeën over "later", over hoe we graag zouden willen leven, nog allemaal willen doen, etc. Vergeef jezelf voor het vele zorgen maken. Heb empathie voor je eigen vluchtdrang. Maar begin stelselmatig zaken die je alleen maar leegzuigen uit je leven te bannen en zoek helende, verzorgende elementen op. Probeer minstens 3x per week iets voedzaam voor jezelf te koken. Ga verstandig om met de geneugten van suiker en alcohol. Ga snuisteren in een boekenwinkel, of de bib, en kies een leuk boek én mooi notitieboekje uit. Voor jou. Houd kuis op je gsm, probeer echt even digitaal te detoxen van de sociale media én wees je alsjeblieft bewust van de (soort) mensen met wie je je omringt. Er luidt een modern en correct adagio, zowel voor volwassenen als kinderen (in het Engels): "before you think something is wrong with you, be sure you're not, in fact, surrounded by assholes". Vrij vertaald kan je stellen dat dit het volgende betekent: "voor je denkt dat er iets met je scheelt, wees er dan zeker van dat je niet door smeerlappen omringd bent". Bepaalde mensen hebben de macht om je erg slecht en leeg te doen voelen over jezelf, zeker wanneer je een mild en vriendelijk, maar ook een zelfkritisch en onzeker persoon bent. Laat de leugens niet aan je knabbelen en werk zacht aan jezelf. Jij zelf bent de grootste verdiener van jouw energie!
Copywriter: Inge Bleyweert
Redactie: Ria Plasschaert
