Acne is een huidkwaal met vele gezichten. Witte puistjes op de kin of het voorhoofd, zwarte puntjes op de neus, of diepere, pijnlijke zwellingen op de kaaklijn of rug: het zijn enkele voorbeelden van de verschillende manieren waarop deze huidaandoening zich kan manifesteren. De hormoonspiegel heeft veel invloed op de huid, hierdoor wordt acne vaak als een typisch probleem van de tiener- en puberhuid beschouwd. Acne kan echter evengoed en even frustrerend aanwezig zijn bij de volwassen huid. Goed geïnformeerd zijn over wat acne nu precies is (en niét is), is een belangrijke stap richting een doeltreffende behandeling. Dit is een proces waarin je apotheek je graag en deskundig bijstaat. In deze blog leer je meer over de oorzaken van acne en de do’s and dont’s en we reiken professionele oplossingen aan voor specifieke acne-gerelateerde huidproblemen.
Oorzaken van acne
“Was je je wel genoeg?”: de hygiëne-mythe
Begrip is essentieel voor behandeling. Daarom is het belangrijk om eerst en vooral een hardnekkige mythe op te klaren: het is nooit wetenschappelijk bewezen dat acne veroorzaakt wordt door een gebrek aan persoonlijke (was)hygiëne. In de volksmond wordt er over acne-huid vaak gesproken als een “onzuivere huid”, of “een huid met onzuiverheden”, wat tot verkeerde conclusies kan leiden. Je gezicht heel vaak wassen met agressieve zeep lost deze “onzuiverheden” niet magisch op. Integendeel, het zou de acne-uitslag zelfs stelselmatig kunnen verergeren. Nee, acne ontstaat hoofdzakelijk door een intern probleem, en wel een probleem met de talgklieren.
Hormonen en talg: een dynamische relatie
De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam en talgklieren zijn een essentieel onderdeel van dit orgaan: zij produceren talg (“sebum”), wat de huid soepel, gezond en gehydrateerd houdt. Een fluctuerende hormonenspiegel (pubertijd, menstruatiecyclus, zwangerschap, etc.) kan de talgproductie in lichte overdrive laten gaan, wat de afvoerkanalen van de talgklieren kan doen verstoppen. Door deze verstopping krijg je talgophopingen en voilà, daar heb je de perfecte plaats voor een puistje om te beginnen broeien. Op deze pagina vind je meer symptoom-specifieke uitleg per categorie (mee-eter, witkopje of cyste?) en op deze pagina lees je wat er gebeurt wanneer de huid net onvoldoende talg produceert.
Externe oorzaken van acne?
Als je in acht neemt dat je huid een orgaan is zoals elk ander, is het niet verwonderlijk dat een gezonde levensstijl en –omgeving de werking van dat orgaan alleen maar ten goede komen. Late en korte nachten, tabak- en alcoholconsumptie, ongezonde voeding, slechte luchtkwaliteit en zo meer, zijn allemaal niet te onderschatten invloeden wanneer het de gezondheid van je huid betreft en als je last hebt van acne-opstoten. Het kan echter ook gebeuren dat je huidproducten of cosmetica gebruikt die niet overeenkomen met de noden en/of situatie van jouw specifieke huid. Je kan niet gemakkelijk controle uitoefenen op je leefomgeving of je hormonenspiegel; dat kan je wél op de actieve verzorging die je je huid geeft en met welke (soort) producten. Zogezegde doe-het-zelf anti-puist middeltjes zoals tandpasta of citroensap op je acne doen zijn best te vermijden. Hieronder vind je een duidelijke uiteenzetting over de principes van algemene en acne-specifieke huidverzorging!
Huidverzorging bij acne: de basisprincipes
Net zoals je volledige lichaam bepaalde behoeftes en algemeen onderhoud nodig heeft om gezond te functioneren, heeft je huid dat ook. Een goede balans is de sleutel. Het algemene onderhoud van je huid bestaat uit de volgende 3 basis-stappen: reinigen, (gepast) verzorgen/voeden, beschermen. Wanneer je huid met een probleem zit, zoals acne, blijven dezelfde principes gelden, met een toevoeging: reinigen, gepast behandelen + verzorgen/voeden, beschermen. Als je een gevoelige of specifiek geïrriteerde huid hebt, kies je best voor producten zonder toegevoegde parfumstoffen, want deze kunnen soms voor ongewenste uitdroging of verdere irritatie van de huid zorgen.
Reinigen, niet schrobben
Een milde gezichtsreiniger (in een melk, gel, schuim, mousse of crème structuur: voor ieder wat wils) is vaak voldoende om op het einde van de dag je gezicht proper te maken. Wie make-up draagt, gebruikt best specifieke (en milde!) make-up verwijderingsproducten eerst, om daarna met een reiniger de huid verder (zacht) proper te maken. Reinigers worden per huidtype gecategoriseerd en zodus op de markt gebracht, maar het belangrijkste is vooral dat het product niet te agressief is. Door de hardnekkige hygiëne-mythe kan er het verkeerd beeld ontstaan dat huid met acne een brute, harde wasbeurt of scrub nodig heeft, maar niets is minder waar. Harder is niet per se beter. Ongepast agressieve, uitdrogende producten kunnen voor een talg-tekort en dus ook compenserende talgproductie zorgen, wat op zijn beurt weer tot meer acne kan leiden. Het principe “harder is niet per se beter” geldt ook voor wat je met je handen doet. Probeer niet te schuren over je uitslag of puistjes en laat ze na je gezichtsverzorging met rust. Wat dus ook betekent dat je ze best niet uitknijpt of pitst!
De huid verzorgen en acne behandelen
Na het proper maken van de huid is het belangrijk dat je de natuurlijke mantel van de huid terug in balans brengt. Dit is de verzorgstap, wat vaak neerkomt op hydrateren (en/of voeden, afhankelijk van je huidtype en noden). Lichte gel-zalven of emulsies zijn voor de acne-huid vaak voldoende. Als je drogere, geïrriteerde plekken hebt, is een crème ook interessant. Na het reinigen is het ook tijd voor het doelgericht behandelen van de acne. Voor deze stap is kennis van jouw huid en het soort acne waar jij last van hebt cruciaal. Er bestaan geneesmiddelen voor acne, maar niet iedereen met acne heeft geneesmiddelen nodig. Het is altijd beter om met een expert, zoals je huisarts of apotheker, jouw situatie te bespreken en zo samen een oplossing te zoeken. Dit bespaart je vaak tijd, geld én frustratie. Dat gezegd zijnde, bestaan er verschillende behandelingen van medische en niet-medische graad voor acne.
Acne-specifieke medicatie
Benzoylperoxide, antibiotica en isotretinoïne (vitamine A) zijn actieve geneesmiddelen die aangeraden kunnen worden, afhankelijk van de ernst van de acne. Deze geneesmiddelen bestaan in verschillende vormen. Het betreft meestal crèmes (zoals een combinatie zalf), maar er bestaan ook reinigingsgels met actieve bestanddelen. Geduld is een schone zaak, ook bij medische behandelingen voor huidproblemen. Vertrouw het proces en volg steeds het gebruiksadvies op, want dit zijn professionele geneesmiddelen.
Acne-specifieke producten en ingrediënten
Wanneer je geen medicatie nodig hebt, is het vooral belangrijk de juiste producten te vinden voor jouw huid en de basisprincipes van gezichtsverzorging te blijven volgen. Goed onderhoud leidt tot een goed resultaat. Ook is het interessant om naar bepaalde actieve ingrediënten te zoeken in product-formuleringen. Zo is salicylzuur een bestanddeel dat verstopte poriën helpt zuiveren en bij langer gebruik de huidstructuur terug effen en egaal maakt. Een uitgebreid gamma aan niet-medische, acne-specifieke producten vind je hier terug. Het merendeel van de formules van deze producten zijn op waterbasis.
De huid beschermen tegen UV
Schrijf het in je agenda, op een notitie-blaadje tegen de frigo én bij de spiegel op de badkamer: bescherm je huid tegen de zon! Elke dag, het hele jaar door, en hoe hoger de factor, hoe beter. Zonnebescherming is essentieel voor een gezonde huid en al zéker bij een gekwetste of door acne ontstoken, geïrriteerde huid. UV-stralen zijn nefast voor huidcellen én voor hun herstelproces. Er zijn crèmes, gels, lotions en sprays beschikbaar voor elk huidtype, zodat je met geen onaangenaam of plakkerig gevoel zit. Zonnebescherming zal verdere ontsteking van acne ook tegengaan en op die manier roodheid helpen voorkomen. Op deze pagina vind je onder “Zonbescherming” een arsenaal aan producten die speciaal ontwikkeld zijn voor mensen met een vettere huid die neigt tot acne.
Wat nu?
Beschouw deze blog als een noodzakelijke leidraad waar je altijd naar terug kan komen. Weet dat je niet de enige bent met acne-problemen en dat hier niets mis en onzuiver aan is. Iedere huid is uniek en voor iedere huid zijn de noden en optimale omstandigheden anders. Laat je bijstaan door experts die met kennis van zaken naar jouw situatie en zorgen luisteren om samen oplossingsgericht te zoeken naar welke producten jou kunnen helpen. Daarnaast ben jij je eigen expert over wat werkt voor jou en jouw rust: wees lief voor jezelf en je huid met veel water, een goede slaap-en-stressbalans, goed eten (en goede zonnebescherming).
