Mensen zijn kuddedieren, zegt men wel eens. Ze willen thuishoren in de groep, ze willen verbondenheid. Dat dit zo is, bevestigden Haller en Hadler (2006) in een onderzoek: ‘Verbondenheid binnen een kleinere gemeenschap (social embedding) is belangrijk voor het geluk van een individu.
Ook Brené Brown geeft aan dat alle mensen een diepe nood hebben aan liefde en verbondenheid. Mensen zijn gemaakt om ergens bij te horen en als die nood niet beantwoord wordt, functioneren ze niet naar behoren. Mensen willen deel van iets uitmaken – echte verbondenheid met anderen ervaren.
Maar wat is verbondenheid?
Verbondenheid is iets dat je voelt. Het is geen ‘like’ op facebook maar een echt contact tussen de één en de ander.
Het is het voelen van een hechte warme band met anderen en je omgekeerd ook gewaardeerd voelen door anderen.
Je kunt wel zeggen ‘we zijn verbonden’ maar het gaat er veel meer over dat je de verbondenheid voelt.
Het gaat er in de eerste plaats om dat je positieve relaties, gekenmerkt door vertrouwen, intimiteit en empathie, kan opbouwen en onderhouden. Sociale vaardigheden zijn hiervoor onontbeerlijk. Een ander kenmerk van verbondenheid is sociale en maatschappelijke betrokkenheid. Een mens is niet gemaakt om een eiland te zijn. Enkel wanneer je deelneemt aan de gemeenschap/maatschappij waar je toe behoort kom je volledig tot je recht.
Verbondenheid is één van de basisaspecten in ons menselijk bestaan met een enorme impact op ons geluksgevoel maar ook – en dat wordt vaak onderschat – op onze gezondheid. Verbondenheid werkt stress verlagend, bloeddrukverlagend en bevorderend voor je immuniteit.
Verbondenheid in tijden van sociale isolatie
Voel jij je deze dagen meer dan ooit verbonden met anderen? Ook al of juist omdat ons sociaal leven toch wel beperkt wordt en we ons moeten houden aan het principe van ‘social distancing’? Voor velen van ons, sociale wezens als we zijn, is het lastig om ons hieraan te houden. Het gezegde ‘gedeelde smart, is halve smart’ is dan ook zeer van toepassing in deze bizarre situatie. Maar waar komt dat eigenlijk vandaan, dat gevoel van verbondenheid?
Naast de behoefte aan sociaal contact, hebben we ook de neiging om de wereld op te delen in termen van ‘wij’ en ‘zij’. Wanneer je ‘wij’ gebruikt horen deze mensen bij ‘jouw groep’, in termen van de psychologie ook wel de ‘ingroup’ genoemd. De rest, waarvan jij vindt dat ze niet bij jouw groep horen, wordt de ‘outgroup’ genoemd. Je voelt je lid van een groep als je een verbindende factor met de andere leden van die groep deelt, zoals normen en waarden, dezelfde activiteiten of interessegebied. Dit kan op kleine en grote schaal en in kleine en grote groepen. Het hangt maar net af van in welke situatie je zit.
Wat we nu zien, in tijden van crisis die ons allemaal aangaat, is het tegenovergestelde van het ontstaan van wrijving. Het uitbreken van de pandemie heeft ons allemaal in hetzelfde schuitje gebracht. Dit geeft ons een verbindende factor waardoor wij met zijn allen één grote groep aan het worden zijn. Het voorkomen van het verspreiden van het virus is ons gezamenlijke doel geworden: wij versus COVID-19. En dit is heel positief!
Maar het omgekeerde zien we op kleine schaal. Door het principe van ‘social distancing’ en de regels rond knuffelcontacten lijkt onze sociale kring beperkter te worden en worden we min of meer veroordeeld tot ‘thuisblijven’. Velen van ons hebben tijdens deze coronaperiode ook een geliefde/vriend/kennis verloren en zagen hun dagbesteding zoals OKRA, Samana, … teruggeschroefd. Het is dan ook belangrijk dat we telkens opnieuw stappen zetten om in verbondenheid met elkaar om te gaan.
